Το ενδεχόμενο να παραμείνει η υπόθεση Novartis στη δικαιοδοσία της Εισαγγελίας Διαφθοράς ή να περάσει σε άλλον δικαστικό έχει προκαλέσει ένταση στους κόλπους της Ενωσης Δικαστών και Εισαγγελέων.
Στον απόηχο των εξελίξεων σε πολιτικό επίπεδο για την υπόθεση της Novartis, οι χειρισμοί από δικαστικής πλευράς, κυρίως σε ό,τι αφορά την επόμενη μέρα, ποιος δηλαδή θα αναλάβει τη σκυτάλη των ερευνών για πολιτικούς και μη, προκαλούν σκληρή αντιπαράθεση στους κόλπους της Δικαιοσύνης, διαμορφώνοντας ένα σκηνικό ανάλογο του οποίου δύσκολα μπορεί κανείς να αναζητήσει στο παρελθόν.
Η δημόσια τοποθέτηση της τέως προέδρου του Αρείου Πάγου και επικεφαλής σήμερα του Νομικού Γραφείου του πρωθυπουργού Βασιλικής Θάνου ότι οι εισαγγελείς Διαφθοράς είναι εκείνοι που πρέπει να συνεχίσουν τις έρευνες για τη Novartis και η αρνητική θέση που έλαβε στο ενδεχόμενο να ανατεθεί η υπόθεση σε εμπειρότερους δικαστές, στο εφετείο, πυροδότησαν σκληρές αντιπαραθέσεις στη διοίκηση της Ενωσης Δικαστών και Εισαγγελέων.
«Πεδίο μάχης»
Η Ενωση Δικαστών, η μεγαλύτερη με τρεις χιλιάδες μέλη, που εκπροσωπεί σχεδόν το σύνολο των δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργών, έχει μεταβληθεί –και λόγω της υπόθεσης Novartis– σε «πεδίο μάχης». Οι δικαστές που συγκροτούν τη μειοψηφία (πέντε μέλη) σέρνουν πρώτοι τον χορό των δημόσιων ανακοινώσεων σε υψηλούς τόνους, υποστηρίζοντας τη θέση της κ. Θάνου και υπεραμυνόμενοι των ενεργειών και των χειρισμών στην υπόθεση Novartis των εισαγγελέων Διαφθοράς, και κυρίως της επικεφαλής εισαγγελέως Ελένης Τουλουπάκη.
Παράλληλα, εξαπέλυσαν αιχμές για παρασκηνιακές κινήσεις κατά δικαστών που τάσσονται υπέρ της θέσης ότι η υπόθεση Novartis, λόγω της σοβαρότητάς της και της εμπλοκής δέκα πολιτικών προσώπων, πρέπει να ανατεθεί σε εφέτη ανακριτή.
Η ανακοίνωση των πέντε της μειοψηφίας έλαβε σκληρή απάντηση από το προεδρείο της Ενωσης Δικαστών και Εισαγγελέων, που κινήθηκε επίσης σε υψηλούς τόνους, κάνοντας λόγο για «κρεσέντο προκλητικότητας και θράσους». Στην ανακοίνωση, το προεδρείο της ένωσης απαρίθμησε σειρά ενεργειών και δημόσιων τοποθετήσεων των πέντε της μειοψηφίας, τους οποίους εμφάνισε διαχρονικά ταυτιζόμενους με θέσεις της τέως προέδρου του Αρείου Πάγου, ενώ υπεραμύνθηκε της νομιμότητας να συγκληθεί, αν αυτό κριθεί, η Ολομέλεια του Εφετείου και να επιλέξει δικαστικό που θα χειριστεί τις έρευνες για τη Novartis.
Και ενώ σε επίπεδο συνδικαλιστικής εκπροσώπησης των δικαστικών η αντιπαράθεση είναι δημόσια και ορατή, στο δικαστικό σώμα επικρατούν αναβρασμός και έντονη ανησυχία. Επίκεντρο, οι προβληματισμοί για εμπλοκή της Δικαιοσύνης στην πολιτική κόντρα, με όχημα υποθέσεις που ερευνώνται ως οικονομικά και πολιτικά σκάνδαλα, τα οποία και αποτελούν την αιχμή του δόρατος στην αντιπαράθεση κυβέρνησης και αντιπολίτευσης.
Δεν είναι λίγοι οι δικαστικοί και οι εισαγγελείς που διαβλέπουν κινδύνους για την εικόνα που εκπέμπεται στους πολίτες σχετικά με χειρισμούς σε υποθέσεις που απασχολούν την επικαιρότητα, εκφράζοντας ευθέως φόβους ότι τελικά, ως μη ώφειλε, μπορεί η Δικαιοσύνη από θεσμικός κριτής να μεταβληθεί σε μέρος του προβλήματος, πληρώνοντας βαρύ τίμημα αναξιοπιστίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη σταθερότητα των θεσμών και την εμπιστοσύνη στο αμερόληπτο της δικαστικής κρίσης.
Η προτροπή, άλλωστε, του προέδρου του Αρείου Πάγου Βασίλειου Πέππα και της εισαγγελέως Ξένης Δημητρίου για «νηφαλιότητα και ψυχραιμία» εκλαμβάνεται από πολλούς ως μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση, προκειμένου η Δικαιοσύνη να παραμείνει αμέτοχη και να μην αποτελέσει σημείο τριβής για την πολιτική αντιπαράθεση.
Ωστόσο, οι χειρισμοί στην υπόθεση Novartis, κυρίως σε ό,τι αφορά αιτιάσεις για τις καταθέσεις των προστατευόμενων μαρτύρων, την υπαγωγή τους σε καθεστώς προστασίας και πολλά άλλα, έχουν προκαλέσει ήδη τη μήνιν πολιτικών που κατονομάζονται από τους μάρτυρες ως αποδέκτες παράνομων πληρωμών.
Η επόμενη μέρα
Οι μηνύσεις του πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά και άλλων κατά των μαρτύρων αυτών, αλλά και για τους χειρισμούς των εισαγγελικών αρχών, σηματοδοτούν από τώρα κινήσεις για το άμεσο μέλλον, οι οποίες θα θέτουν θέματα σχετικά με το ποιοι πρέπει να χειριστούν στο εξής τις έρευνες, καθώς ήδη εκφράζεται δυσπιστία από πολλούς κατά των εισαγγελέων Διαφθοράς.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, η επόμενη μέρα για τις έρευνες της υπόθεσης Novartis και ποιοι θα τις χειριστούν εμφανίζεται ως πρόβλημα το οποίο, όπως εκτιμούν πολλοί μέσα στο δικαστικό σώμα, «πρέπει να λυθεί με όρους δικαστικής ανεξαρτησίας και όχι πολιτικής συγκυρίας». Δεν είναι, άλλωστε, η πρώτη φορά που η πόλωση η οποία επικρατεί στο πολιτικό πεδίο αφήνει αποτυπώματα και στη Δικαιοσύνη, πλήττοντας τον θεσμό και εκθέτοντας σε σκληρή κριτική δικαστικούς και εισαγγελείς για χειρισμούς και ενέργειές τους.
«Δικαστική ανεξαρτησία έναντι όλων»
Τα παραδείγματα πολλών υποθέσεων στο πρόσφατο παρελθόν είναι ακόμα νωπά στο δικαστικό σώμα και για τον λόγο αυτό, πλέον, οι περισσότεροι δικαστικοί και εισαγγελείς τάσσονται σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις υπέρ της άποψης ότι η Δικαιοσύνη πρέπει πάση θυσία να μείνει έξω από την πολιτική αντιπαράθεση και την όξυνση της πολιτικής συγκυρίας, διασφαλίζοντας το κύρος και την αμεροληψία της έναντι όλων. Με αυτά τα δεδομένα, πολλοί προβλέπουν πως η σιωπηλή πλειοψηφία των δικαστών και των εισαγγελέων, όταν κληθεί να λάβει θέση, θα ταχθεί, όπως δήλωνε στην «Κ» δικαστική πηγή, «υπέρ της συνταγματικής και θεσμικής θέσης της Δικαιοσύνης ως τρίτης λειτουργίας του πολιτεύματος, υπερασπίζοντας τη δικαστική ανεξαρτησία έναντι όλων».
